Kasteeldorp in oorlogstijd

Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog woonden in het Gelderse Rozendaal ruim vierhonderd mensen. Het leven was er kalm als in veel landelijke kasteeldorpen. Toch waren er voortekenen van dreiging: de eerste producten kwamen op de bon en in augustus 1939 begon de mobilisatie. Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers Nederland binnen. ’s Ochtends om elf uur was ook Rozendaal ‘bezet’.

In Rozendaal was alles ‘klein’. Er was klein verzet en kleine collaboratie. Honger werd niet geleden, want ‘iedereen had wel een landje’. Ieder oorlogsslachtoffer is er een te veel, maar in Rozendaal was slechts een handvol slachtoffers te betreuren. In het uitgestrekte buitengebied stortten wel geallieerde vliegtuigen neer, en in het laatste oorlogsjaar richtten ‘vliegende bommen’ veel schade aan. De oorlog kwam dichtbij, de bezetter werd grimmiger. Huizen werden gevorderd, net als de school, paarden, automobielen en zelfs de fiets van baron Willy van Pallandt.

Vanaf september 1944 veranderde er veel. Vanuit buurgemeente Arnhem kwamen na de Slag om Arnhem honderden evacués naar het kasteeldorp. Het zouden er 1900 worden. 1900 extra inwoners, zoveel inwoners heeft Rozendaal in 2025 nog niet. Na de bevrijding trokken al die mensen weer weg. In Rozendaal keerde de rust terug. Weldadig was het, en toch brak een nieuwe tijd aan. Want de oorlog betekende voor veel kasteelheren en ook voor kasteeldorpen een cesuur. De wereld was veranderd. In Kasteeldorp in oorlogstijd – Rozendaal 1940-1945 wordt de periode kort voor, tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog beschreven.

‘Kasteeldorp in oorlogstijd’ is geschreven door Ingrid D. Jacobs. In  het boek is gebruik gemaakt van de herinneringen van Rozendalers die de oorlog in het kleine dorp beleefden.

‘Kasteeldorp in oorlogstijd’ wordt op 13 april gepresenteerd tijdens een bijeenkomst rondom 80 jaar bevrijding van Rozendaal.